Ultrabewerkt voedsel
Met hun toegevoegde suikers, kleur- en houdbaarheidsstoffen en bindmiddelen zullen bewerkte voedingsmiddelen de meeste volgers van Je leefstijl als medicijn toch al verdacht voorkomen. Hoe gevaarlijk ze zijn werd deze maand nog duidelijker met de publicatie van een grote overzichtsstudie onder in totaal bijna 900.000 mensen.
Industrievoedsel met kwalijke gevolgen
Die kant-en-klare maaltijd is gevaarlijker dan je misschien denkt. Een team van Australische onderzoekers besloot het beschikbare onderzoek naar de gevolgen van ultrabewerkt voedsel op een rij te zetten. In totaal haalden ze 43 studies die aan hun strenge onderzoekseisen voldeden bij elkaar. De analyse van de gecombineerde resultaten legden de kwalijke gevolgen van industrievoedsel bloot.
Wat is dan ultrabewerkt voedsel
Ultrabewerkt voedsel is voedsel waarin vijf of meer voedingsstoffen zijn gecombineerd, waarbij de ingrediënten nauwelijks in hun oorspronkelijke vorm terug te vinden zijn. Doorgaans bevat het kleurstoffen, smaakstoffen zoals suikers, bindmiddelen en houdbaarheidsstoffen. Denk aan verpakte en lang houdbare voeding zoals diepvriespizza’s, hamburgers, mueslirepen, koek en cake, zoute snacks, instantpudding en frisdrank.
Obesitas
In de 43 studies onder in totaal 890.000 onderzoeksdeelnemers in 9 landen werden mensen vergeleken die veel en weinig ultrabewerkt voedsel aten. Met de consumptie van ultrabewerkt voedsel stijgt de kans op obesitas met 51 procent. Ook de kans op metabool syndroom (81 procent), kortademigheid (40 procent), depressies (22 procent) en op sterfte in het algemeen (28 procent) gaat substantieel omhoog. Darmklachten, hart- en vaatziekten en verschillende vormen van kanker waaronder borstkanker komen onder de ultrabewerkt-voedselgebruikers eveneens vaker voor.
Broosheid bij ouderen
Een van de studies richtte zich op broosheid bij ouderen. Broosheid wil zeggen dat zestigplussers last hebben van uitputting, verslapping, inactiviteit, traagheid of gewichtsverlies. Ouderen die meer bewerkt voedsel consumeren zijn substantieel ‘brozer’.
Insulineresistentie
In een Linkedin-post waarin John Schoonbee, de chief medical officer van het Zwitserse herverzekeringsbedrijf Swiss Re, de onderzoeksresultaten bespreekt, wijst hij op insulineresistentie als verklarende factor. Bewerkt voedsel kan het insulinemetabolisme beïnvloeden. Insulineresistentie speelt een rol in de meeste chronische niet-besmettelijke ziektes zoals diabetes type II, kanker en hart- en vaatziektes. Zelfs het feit dat covid-19 gevaarlijker is voor patiënten met overgewicht kan vanuit de link met insulineresistentie worden verklaard.
Ofwel, eet gezond, dan heb je minder last van corona.
Amerikanen en Britten
Nog een opvallend weetje uit de studie is het enorme verschil in eetpatroon tussen de landen. In de Verenigde Staten bestaat 56 procent van de totale calorieïnname uit ultrabewerkt voedsel. Ook de Britten eten er veel van: 54 procent van het totaal. Fransen (32 procent) en Spanjaarden (23 procent) doen dat veel minder. Cijfers voor de Benelux zijn helaas niet bekend.
Andere verklaringen
Eén kanttekening moet bij de studie worden gemaakt. Het betreft de rol van ‘andere verklaringen’. Dat mensen die bewerkt voedsel eten ongezonder zijn, kan misschien ook aan iets anders liggen, bijvoorbeeld hun lagere sociaaleconomische status. Misschien kiezen minder welgestelde mensen vaker voor goedkoop gemaksvoedsel, maar heeft hun slechtere gezondheid ook met andere factoren te maken. Uit eerder onderzoek blijkt dat alleen al het feit dat iemand zich van zijn of haar lagere status bewust is, de gezondheid negatief beïnvloedt. De meeste van de 43 studies die de Australische onderzoekers hebben geanalyseerd zijn voor ‘andere verklaringen’ gecorrigeerd. Maar nader onderzoek, zeggen de onderzoekers, is nodig om het allemaal precies te weten.
Hoe dan ook is duidelijk dat bewerkt voedsel zo veel mogelijk moet worden vermeden. Met zijn ernstige gevolgen voor de gezondheid zou het wel eens ‘het nieuwe roken’ kunnen worden – tijd voor een waarschuwing op de verpakking?
NB
links:
Onderzoek onder leiding van Wolfgang Marx and Tetyana Rock van Deakin University, november 2020: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33167080/
Post van John Schoonbee: https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:6735153911147061248/
Over Swiss Re
Swiss Reinsurance Company Ltd, aangeduid als Swiss Re, is een herverzekeringsbedrijf uit Zürich, Zwitserland. Het is ’s werelds op een na grootste herverzekeraar. Het bedrijf is opgericht in 1863 en opereert in kantoren verspreid over meer dan 25 landen, waaronder Nederland en Luxemburg. John Schoonbee is de Chief Medical Officer.
Hieronder 2 lezingen door John Schoonbee:
Saving lives and healthcare dollars (bespaar levens en kosten in de zorg) en Why nutrition should matter to insurers (waarom gezonde voeding belangrijk is voor levensverzekeraars)