De grote meerderheid van de deelnemers van het leefstijlprogramma Diabetes2Doorbreken van Je Leefstijl Als Medicijn bereikt met de community méér dan ze alleen zouden kunnen. Dat blijkt uit een pilotstudie die TNO Healthy Living in 2020 heeft uitgevoerd.

De leden voelen zich thuis in groep

74 procent van de community-leden voelt zich thuis in de groep. Medische gegevens worden vaker met de andere leden van de community gedeeld dan met de huisarts en zelfs de eigen familie. Het onderzoek bevestigt wat veel volgers van de community al lang hadden gedacht: Je Leefstijl Als Medicijn werkt.

Leefstijlgeneeskunde zit in de lift. Steeds meer artsen, zorginstanties en vooral patiënten zelf onderzoeken wat er met leefstijlverandering bij de behandeling van ziektes kan worden bereikt. TNO Healthy Living doet uiteenlopende studies naar leefstijlverandering, waarbij regelmatig met Je Leefstijl Als Medicijn wordt samengewerkt.

In 2020 werden de volgers van Je Leefstijl Als Medicijn benaderd voor een onderzoek naar het verzamelen en delen van gegevens. Voor leefstijlverandering kan de mogelijkheid om data te delen en bespreken een van de redenen zijn om aan een community deel te nemen. Bloedwaardes en andere medische gegevens maken duidelijk of ze op de goede weg zijn en kunnen motiverend werken. Maar onder welke voorwaarden zijn patiënten die diabetes type 2 willen doorbreken bereid om data te delen?

Dat was een van de vragen die werden verkend in het Pilot-onderzoek naar community factoren en naar de uitvoerbaarheid van zelf gezondheidsdata verzamelen en delen, binnen de online Diabetes2Doorbreken gezondheidscommunity,  waarvan de resultaten nu bekend zijn.

Onderzoeker Joëlle Oosterman van TNO:

“Voor veel patiënten zijn medische gegevens nu op verschillende plekken te vinden, zoals bij de huisarts, in het ziekenhuis en op de eigen telefoon. Hoe kunnen ze er meer gebruik van maken? En welke weerstanden bestaan er tegen het bespreken van dergelijke privégegevens met andere patiënten? Over dergelijke vragen hoopten we met het onderzoek meer duidelijkheid te krijgen.”

Vragenlijsten

De studie werd in januari en juli 2020 met behulp van vragenlijsten uitgevoerd. Daarbij werd samengewerkt met de partners Labonovum en Selfcare. Deelnemers konden zelfafnames uitvoeren met bloedafnamekits van Labonovum, en de uitslagen inzien en beheren via het portal van Selfcare. Ook bestond de mogelijkheid om de resultaten in de groep te delen en te bespreken tijdens de zogenaamde ZWEM (Zaterdag Wegen En Meten)

“De volgers van het leefstijlprogramma van Je Leefstijl Als Medicijn blijken weinig moeite met het delen van gegevens te hebben”, zegt Oosterman. “Ze lijken het gewend te zijn.” 97 procent van de onderzoeksdeelnemers deelt de gegevens over hun gezondheid met anderen. Opvallend daarbij is dat 70 procent van de deelnemers gegevens zoals bloedwaardes, medicatiegebruik en gewicht met de andere leden van de community deelt, vaker dan met de huisarts (67 procent) en zelfs met de eigen familie (69 procent).
Met de praktijkondersteuner van de huisarts worden de gegevens wel vaker gedeeld (door 80 procent). De gegevens die daarbij worden gedeeld zijn met name de bloedspiegel (HbA1c) en nuchtere glucosewaardes, het gewicht en eventuele gewichtsveranderingen, en het medicatiegebruik.
Inzicht in hun labuitslagen blijkt de deelnemers te helpen met hun keuzes ten aanzien van hun voeding en bewegen. 86 procent stelt dat inzicht in de bloedwaardes ze er toe heeft aangezet veranderingen in hun leefstijl aan te brengen.

Positieve houding

Een opvallend beeld dat uit de studie naar boven komt is de positieve houding van de volgers van Je Leefstijl Als Medicijn naar de community. Deelnemers nemen er in de eerste plaats aan deel om hun diabetes om te keren: voor 87 procent is dat de meest genoemde reden.
Andere belangrijke redenen zijn ervaringen uitwisselen, gelijkgestemden ontmoeten en leren over het ketogeen dieet. 72 procent voelt zich betrokken of heel betrokken bij de community.

Dank zij de community kunnen de deelnemers meer bereiken

Voor de overgrote meerderheid geldt dat ze bij het omkeren van hun diabetes type 2 worden beïnvloed andere communitydeelnemers. Bij 80 procent hebben de persoonlijke ervaringen van anderen invloed. Nieuwsberichten (voor 77 procent), succesverhalen van anderen (67 procent) en persoonlijke berichten van anderen (65 procent) hebben ook veel invloed.

80 procent van de onderzoeksdeelnemers onderschrijft dat ze met de community meer bereiken ze zelf zouden kunnen.

Oosterman:

“De volgers van Je Leefstijl Als Medicijn blijken zich sterk verbonden te voelen. Er is een gevoel van saamhorigheid, die motiverend op de leefstijlverandering lijkt te werken.”

Volgens de studie voelt 74 procent van de deelnemers zich thuis in de groep en denkt 78 procent altijd bij andere leden voor advies of hulp terecht te kunnen.

Zelfafnamekits

De ruime meerderheid van de onderzoeksdeelnemers heeft de door Labonovum toegestuurde zelfafnamekits gebruikt.

C-peptiden metingen

De voornaamste reden om dat te doen was de mogelijkheid om c-peptide te laten bepalen en om inzicht in de eigen uitslagen te hebben. Overigens wordt geprikt worden bij de prikpost noch zelf prikken door de volgers van Je Leefstijl Als Medicijn als erg vervelend ervaren. Slechts ongeveer een van de tien deelnemers voerde de labuitslagen in het portal van Selfcare in.

De pilotstudie werd uitgevoerd door dr. Joëlle Oosterman in samenwerking met dr. André Boorsma en dr. Pepijn van Empelen, allen onderzoekers bij TNO Healthy Living.

  • Respectievelijk 88 en 61 deelnemers van Je leefstijl Als Medicijn hebben in januari en juli vragenlijsten ingevuld.
  • De deelnemers waren gemiddeld 61 jaar.
  • Hun gemiddelde BMI-waarde was 28.
  • 43 procent gebruikt hoofdzakelijk metformine ter behandeling van diabetes type 2.

Rapportage TNO-studie Je Leefstijl Als Medicijn

Hoofdpunten

  • 87 procent van de deelnemers van Je Leefstijl Als Medicijn neemt aan de community deel om hun diabetes om te keren
  • 86 procent stelt dat inzicht in de bloedwaardes ze er toe heeft aangezet veranderingen in hun leefstijl aan te brengen 
  • 80 procent onderschrijft dat ze met de community meer bereiken dan ze zelf zouden kunnen 
  • Ervaringen en succesverhalen van anderen en nieuwsberichten hebben daarbij veel invloed 
  • Gegevens zoals bloedwaardes, medicatiegebruik en gewicht worden door de deelnemers vaker met andere leden van de community gedeeld dan met de huisarts of familie

PDF Rapportage TNO-Studie Je Leefstijl Als Medicijn