Op 22 maart 2018 ging Eline Lescher in gesprek met Janet Noome, diëtist met een eigen praktijk in Emmen, over haar werk als diëtist. Janet is gespecialiseerd in paleo voeding en koolhydraatbeperkte voedingen, waaronder ook ketogeen. Ze werkt samen met huisartsen en ziet veel mensen met allerlei metabole problemen, variërend van maag-darmproblemen en diabetes, tot ondervoeding en oncologie. Graag zou ze ook preventief willen werken want dat gebeurt naar haar mening nog te weinig. Pas bij ziekte denken de meeste mensen eraan een diëtist te bezoeken en dat is jammer. Het gesprek ging over haar werk, haar visie op onze voeding en ze gaf ze wat praktische tips mee voor mensen die direct met hun gezondheid aan de slag willen.

Janet Noome is al jaren werkzaam als diëtist. Ze is ooit begonnen als ziekenhuisdiëtist, heeft lesgegeven aan een opleiding voor instellingskoks en is nu al weer jaren werkzaam als diëtist in de 1e lijn (huisartsenzorg). Ze studeerde af in Groningen aan de opleiding Voeding en Diëtetiek. Ze is getrouwd met een apotheker en moeder van 2 zoons. Een tijdlang heeft ze meegewerkt in de apotheek als Manusje van Alles maar haar eigen vak bleef trekken. Vaak gaf ze daar al voedings- en leefstijladviezen. Dat heeft geleid tot de start van haar eigen diëtistenpraktijk, die onlangs 12 ½ jaar bestond.

Een omslag in denkwijze

In die beginjaren kwam ze er achter dat de werkwijze die ze voorheen hanteerde niet meer aansloot bij het veranderde voedingspatroon en voedselaanbod. Ze ging op zoek naar een werkwijze die meer resultaat kon leveren. Want dat was er aan de hand: het resultaat was onvoldoende. Na veel zoeken en lezen  kwam ze tot andere inzichten. Dat gaf een omslag in denken: Janet verdiepte zich in paleo eten en koolhydraatarme voedingen. Deze combinatie van beide werd min of meer de basis van waaruit ze ging werken. Het standaard Westerse dieet met de vetarme dieetadviezen had voor haar afgedaan. Dat betekende in de praktijk ook dat ze  daarmee in haar werk, weloverwogen ging af wijken van de standaard protocollen. Janet zegt hierover: “ Een protocol moet geen eenheidsworst in handelen zijn. Er kunnen redenen zijn om er van af te wijken en dat afwijken gaat altijd in overleg met de patiënt. Denk aan het vetarme voedingsadvies met veel koolhydraten bij mensen met diabetes. Dát was jarenlang het protocol bij diabetes. Koolhydraten beperken was ‘not done’ en fout. Ik vind dat een protocol een handleiding is, waarbij je altijd zélf moet blijven nadenken of er in bepaalde situaties ook een andere betere oplossing zijn.” Ze geeft aan hier altijd heel bewust mee om te zijn gegaan. Ze legt de opties van behandeling voor aan haar patiënten en probeert altijd in overleg voor die patiënt het hoogst haalbare te bereiken in leefstijlverandering. Hoewel ze gesteund werd door de huisartsen waarmee ze  werkt ondervond ze ( en ook nu nog wel) veel weerstand van mensen uit het voedingswerkveld.

Kritiek

Er werd flink wat kritiek geleverd op Janet. Ze deelde haar visie actief op Twitter en kreeg en krijgt regelmatig verwijten te horen. Hedendaags is er gelukkig wat meer steun voor paleo voeding vanuit de wetenschappelijke wereld. En dat vindt Janet helemaal niet verwonderlijk omdat het gebaseerd is op onze evolutie als mens: “We hebben altijd gegeten wat er te vinden was. Soms meer dierlijk voedsel en soms meer plantaardig. De mens is een alleseter. Paleo eten is normaal, ons Westers voedingspatroon is juist abnormaal“. Maar het is natuurlijk erg prettig dat er eindelijk meer wetenschappelijke bewijslast en steun is voor hetgeen ze zelf (en velen met haar) al jaren zegt.

Eten is maatwerk

Janet krijgt te maken met verschillende ziektebeelden en wensen van mensen die onder haar begeleiding staan.  Is er vanwege het ziektebeeld een aanpassing in voeding nodig dan wordt er eerst naar de mogelijkheden gekeken. Denk aan gezinssituatie, werktijden, financiële situatie, motivatie, et cetera. Janet helpt met het zoeken naar de juiste voedingsverandering  voor elk individu: “Het leuke van mijn werk is dat je altijd weer op zoek gaat naar een geschikte aanpak: het meedenken, vaak puzzelen en hoe je iemand kan bewegen in de richting waar ze zich beter en fitter voelen en uiteindelijk gezonder worden .”

 

Veranderingen in de praktijk

Janet vindt de voedingswereld is conservatief maar toch merkt Janet een verandering op in de visie op de manier van eten. Ze krijgt van haar cliënten steeds vaker gerichte vragen  over nieuwe manieren van eten die ze via de (social) media zijn tegengekomen en dat graag zelf ook willen implementeren. Dat is een nieuw soort hulpvraag dat zich in de laatste 5 á 6 jaar heeft ontwikkeld. Dat mensen beter geïnformeerd worden merkt ze soms ook aan de frustratie   met name bij mensen met al jarenlang diabetes type 2 hebben. Ze lezen over paleo voeding of koolhydraatarm eten en zien dat er al veel successen mee zijn geboekt. Er ontstaat dan frustratie dat ze er vanuit de zorg niet over zijn ingelicht: “waarom heeft niemand mij dat verteld? De keuze is nooit besproken. Dat bedoelde ik met afwijken van een standaard protocol. Ik keer dat ook vaak om door te zeggen tegen mensen waarbij ik afweer bespeurt: “ik wil niet dat u mij later vraagt waarom heeft u mij dat nooit gezegd…” Dat kan het ijs breken.” Maar uiteindelijk beslist de patiënt, die is eindverantwoordelijk voor de eigen gezondheid.

Toekomst voor de consument

Om het mensen makkelijker te maken en een goed voorbeeld te schetsen geeft Janet aan dat ze graag ziet dat niet op alle plekken meer ongezonde voeding wordt verkocht. De obesogene omgeving moet echt worden aangepakt en verminderd worden. Denk hierbij aan scholen, ziekenhuizen, sportkantines en bij sportactiviteiten. Eigenlijk is het toch gek dat er bij zo veel sportevenementen sponsoring is van een suikerrijk drankje als Coca Cola? Ook denkt ze dat jonge ouders een extra steuntje in de rug kan worden geboden door veel meer voedingsbegeleiding in de beginjaren van kinderen. Zo kan je de ouders voorlichten over gezonde voeding en de kinderen later meer lessen aanbieden op het basisonderwijs over gezonde voeding. Daarnaast is het nuttig om kennis te delen hoe je met weinig beschikbare middelen en tegen lage kostprijzen gezonde voeding kan klaarmaken zodat het voor iedereen mogelijk is. Denk dan op grote schaal kookcursussen voor allerlei leeftijden en doelgroepen.

 

 

Toekomst voor de zorgverlener

Janet geeft aan dat ze het graag zou zien dat opleidingen binnen de gezondheidszorg meer openstaan voor andere visies op gebied van voeding. Van stagiaires krijgt ze soms te horen dat de opleidingen Voeding en Diëtetiek vast zitten in een stramien van wat het Voedingscentrum ziet als goede voeding. “Dat vind ik een tekortkoming en een gemiste kans. Ik zou heel graag gastcolleges willen geven om te vertellen wat ik zelf zie en meemaak in de 1e lijn. Wat de kracht van voeding kan zijn als je het juist inzet. De praktijk is een stuk weerbarstiger dan de theorie. En is het resultaat niet datgene dat telt of iets succesvol is of niet? ” Janet wil graag inzicht hebben in de laboratoriumwaarden van haar cliënten zoals  cholesterolprofiel, glucose, leverfunctie, nierfunctie,  vitaminestatus, et cetera. Dat zegt veel over hoe men eet en kan heel motiverend werken voor de persoon in kwestie. Een koolhydraatarm of paleodieet kan veel invloed hebben op deze waarden. Zelfs zoveel dat medicatie kan worden aangepast, verminderd of gestopt worden. Zo’n verbetering is prachtig.  

Praktische tips

Voor de mensen die aan de slag willen met hun gezondheid heeft Janet een aantal makkelijk toepasbare tips:

  • Ga zelf lekker kokkerellen met verse ingrediënten. Laat de pakjes en zakjes maar achterwege! Op deze manier creëer je meteen een goede en gezondere basis. Je vermijd tegelijkertijd een hoop toegevoegd zout, suiker en vet.
  • Overal liggen de verleidingen op de loer. Probeer je te wapenen tegen deze verleidingen. Dit kan je doen door bij jezelf na te gaan wat de reden is dat je wilt eten. Heb je gewoonweg zin om iets te eten (hoofdhonger, verveling), of heb je écht honger (“rammelt je maag”)?
  • Kies voor kwaliteit! Paleo eten en ook koolhydraatarm eten zijn niet duurder dan Westers nep eten. Je lijf is er blij mee.
  • Vermijd producten waaraan suiker is toegevoegd, dus check de etiketten! Dit kan in het begin lastig zijn, maar het went echt. Je smaak veranderd naarmate je minder zoete producten eet. Je gaat beter proeven en gaandeweg worden de natuurlijke producten smaakvoller. Wat ik vaak hoor is dat mensen ‘nep’ eten helemaal niet meer lekker vinden.
  • Wees consequent in het aanpassen van je voedingspatroon. Als je weer eenmaal hebt geproefd hoe lekker dat ene gebakje of koekje kan zijn, is het moeilijk om weer terug te gaan in het gezonde gedrag. Vergelijk het met steeds één trekje nemen van een sigaret. Om van de verslaving (suiker) af te komen, moet er eerst volledig worden afgekickt.
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Google+
  • Pinterest
  • reddit

Door zelf te koken en bewerkte voeding te vermijden zorg je er vanzelf voor dat de verhoudingen tussen de macronutriënten ( eiwitten, vetten en koolhydraten) veranderen. In onze samenleving zitten we al snel te hoog in de hoeveelheid koolhydraten die we eten. Door deze tips op te volgen, zal de hoeveelheid koolhydraten dalen waardoor je in een betere verhouding terecht komt. Een goed begin van een gezonde leefstijl!

Kijk voor meer informatie over dit onderwerp ook eens haar lezing bij het Ancestral Health Symposium.

 

Voor meer informatie en contact met Janet Noome kijk dan op haar site dietist-emmen.nl

De Facebook groep Leefstijl als Medicijn Platform is een groep waar iedereen mee kan praten leefstijl. Je bent van harte welkom om mee te doen met deze discussie. Je kan zelf onderwerpen of vragen plaatsen maar ook gewoon meelezen met de vele interessante discussies daar.

De Facebook pagina Leefstijl als Medicijn / Lifestyle as Medicine brengt nieuws en wetenswaardigheden op het gebied van een gezonde leefstijl. Like deze pagina dan ben je altijd op de hoogte van wat er actueel is over het onderwerp leefstijl als medicijn.